Alles over slim laden

Deze gids vertelt je alles over slim laden en helpt thuisladen een nog prettigere ervaring te maken.

De revolutie van elektrische auto's

Technologische innovatie

De technologie die elektrisch rijden mogelijk maakt, is binnen korte tijd enorm geëvolueerd. In 2010 waren elektrische auto's doorgaans uitgerust met accu’s van 25 kWh. Het maximale bereik was ongeveer 175 km. Tegenwoordig heeft de gemiddelde elektrische auto een accu van 64 kWh, met een gemiddeld bereik van 330 km. Geavanceerdere automodellen kunnen zelfs 600 km rijden op een laadsessie.

Het is niet alleen voertuig innovatie die de transitie naar elektrisch rijden stimuleert. Er is ook een snelle innovatie op het gebied van laden. Dit is waar slimme laadpalen om de hoek komen kijken. In deze gids leggen we precies uit wat slim laden inhoudt en waar jij als huiseigenaar op moet letten.

1. Wat is slim laden?

Het belang van energie-efficiëntie

Voor mensen met een elektrische auto is efficiënt laden topprioriteit. Vooral als het gaat om thuisladen. Uit ons onderzoek blijkt dat 65 procent van de mensen met een elektrische auto energie-efficiëntie het belangrijkste onderwerp vindt bij de aanschaf van een laadpaal. Door stijgende elektriciteitskosten en klimaatverandering is het controleren en beheren van energieverbruik belangrijker dan ooit.

De volgende generatie laadpalen integreert opkomende technologieën om laden zuiniger, efficiënter en intuïtiever te maken. Het heeft de toepasselijke naam smart charging, of slim laden. Maar, wat is slim laden precies?

Slim laden is een overkoepelende term, en gaat over een verscheidenheid aan intelligente laadfuncties. Sommige zijn direct beschikbaar op de markt, terwijl andere net verschijnen. Sommige zijn nog in ontwikkeling en er zijn mogelijk vele andere die nog niet eens zijn bedacht op het moment dat deze gids is geschreven.

Wat al deze functies bindt, is een soort "verbeterde connectiviteit" in vergelijking met eerdere laadpalen.

Waarom kiezen voor een slimme laadpaal?

Slim laden bestaat uit een reeks functies, waaronder dynamic load balancing, vehicle-to-grid (V2G) en Hub/Satellite-configuraties, die het laadproces op de een of andere manier verbeteren.

Hoewel de voordelen per functie of situatie verschillen, is de lijst over het algemeen als volgt:

  • Bediening: bedien het laden via je smartphone;

  • Veiligheid: vermijd stroomuitval en bescherm de stroomkring van je huis;

  • Efficiënt: optimaliseer de laadsnelheid zodat er geen overmatige stroom van het net wordt afgenomen;

  • Duurzaam: sluit de laadpaal aan op zonnepanelen en laad op met duurzame energie;

  • Kosten verlagen: laad jouw auto op wanneer de elektriciteitsprijzen laag zijn;

  • Connectiviteit: sluit jouw elektrische auto aan op een energiebeheersysteem voor thuis.

In de volgende sectie gaan we verder in op deze voordelen, en koppelen we ze aan de functies die momenteel in ontwikkeling of op de markt zijn.

De eigenaar van de EVBox Elvi kijkt op zijn smartphone waarop de EVBox-app openstaat. Er wordt gevraagd of hij klaar is om de EVBox Elvi thuislader te gebruiken.

Wat maakt een laadpaal ‘slim’?

Net zoals mobiele telefoons tegenwoordig veel meer kunnen dan alleen bellen en sms'en, kunnen elektrische auto’s veel meer dan alleen rijden. Laadpalen zijn, op hun beurt, druk aan het evolueren om deze technologische vooruitgang bij te houden. Dat is waar connectiviteit om de hoek komt kijken.

Volgens een onderzoek van Berg Insight zullen er tegen 2025 7,9 miljoen laadpalen in onze huizen zijn geïnstalleerd.

Slimme laadpalen zijn uitgerust met een reeks geavanceerde functies die de verbinding tussen jouw auto, huis en elektriciteitsvoorziening gebruiken om gegevens te verzamelen en inzichten te genereren. Hiermee kan jouw laadsessie worden geoptimaliseerd en gepersonaliseerd.

Wat doet een laadpaal met verbeterde connectiviteit?

Een laadpaal met verbeterde connectiviteit is, zoals de naam al aangeeft, een laadpaal die een draadloze verbinding tot stand kan brengen, meestal via Bluetooth of internet.

Deze verbinding maakt realtime communicatie mogelijk tussen de laadpaal, auto, stroomkring én gebruiker. Deze verbeterde connectiviteit kan jou als gebruiker veel meer inzicht en controle geven over het laadproces, zodat je jouw laadsessies kunt optimaliseren en personaliseren.

Een elektrische auto met blauwe visualisaties van gegevensstromen.

Deze connectiviteit wordt meestal beheerd via een laad-app, waardoor gebruikers de laadsessies en instellingen rechtstreeks vanaf hun telefoon kunnen bekijken en beheren. Daarnaast maakt connectiviteit het eenvoudiger om de prestaties van de laadpaal te optimaliseren, de software bij te werken en kan het zelfs technische problemen oplossen.

Welke technologie maakt slim laden mogelijk?

Een slim laadpaal kan verbinding maken met het internet. Daarom verschilt de hardware van een reguliere laadpaal: een internetverbinding vereist een modem of een simkaart die in de laadpaal is ingebouwd. Door gebruik te maken van deze netwerkverbinding kan een slimme laadpaal gegevens verzenden van de auto naar jouw huis, en andersom.

Naast de benodigde hardware heeft een slimme laadpaal ook de juiste software nodig.

Afhankelijk van de backend kan deze software jou de mogelijkheid bieden om laadsessies op afstand te beheren, energie-efficiëntie te optimaliseren en zelfs nauwkeurige informatie te verzamelen over hun laadgedrag.

Connectiviteit en overheidsregulering

Momenteel wordt het in veel landen verplicht om nieuwe laadpalen te voorzien van de juiste hardware, zodat ze een netwerkverbinding aan kunnen gaan. Dit soort wetgeving - die al actief is in het VK, maar binnenkort ook in de EU en de VS wordt verwacht - stimuleert de connectiviteit van laadpalen.

Connectiviteit biedt veel mogelijkheden om het laadproces te verbeteren.

Een ambtenaar bespreekt nieuwe regelgevingen in zijn kantoor.

Verbonden laadpalen en slim laden

Is een laadpaal met verbeterde connectiviteit ook een slimme laadpaal? Nou, niet precies.

Slim laden kan allereerst niet als één ding worden gedefinieerd. Het is een overkoepelende term die verwijst naar verschillende intelligente functies.

Hoewel laadpalen een internetverbinding nodig hebben om het gebruik van slimme laadfuncties mogelijk te maken, betekent een internetverbinding niet automatisch dat ze ook zijn uitgerust met slimme laadfuncties zoals dynamic load balancing of vehicle-to-grid (V2H).

Waar moet je op letten bij een slimme laadpaal?

Naarmate slimme laadtechnologieën en overheidsregulering ontwikkelen, zullen er nieuwe functies beschikbaar komen. Maar je wilt niet bij iedere nieuwe functie een nieuwe laadpaal moeten aanschaffen. Een van de belangrijkste functies van een slimme laadpaal is daarom het vermogen om zich aan te passen aan nieuwe ontwikkelingen.

Dankzij de verbeterde connectiviteit die laadpalen "slim" maakt, kunnen laadpalen zogenaamde over-the-air updates ontvangen. Met over-the-air (OTA) updates is het mogelijk om software-updates en applicaties te downloaden, of problemen op te lossen via internet. Een laadpaal kan een bepaalde software-update ontvangen wanneer ze in die specifieke regio beschikbaar komen.

De EVBox Everon-app die de gebruiker vraagt of hij automatische firmware updates wil ontvangen.

Vanuit het oogpunt van duurzaamheid is de levensduur van een laadpaal heel belangrijk. Met draadloze updates hoef je niets aan de hardware van een laadpaal te veranderen om toegang te krijgen tot de nieuwste functies. Vanuit het perspectief van de consument draagt ​​de mogelijkheid om nieuwe functies te ontgrendelen zonder extra hardware en installatiekosten bij aan een positieve ervaring; wat weer goed is voor de populariteit van elektrisch rijden.

Hoewel OTA-updates minder bekend zijn dan bijvoorbeeld dynamic load balancing of V2H-technologie, zouden ze een topprioriteit moeten zijn bij het kiezen van een geschikte laadpaal.

2. Wat zijn de voordelen van een slimme laadpaal?

Een slimme laadpaal kan veel voordelen opleveren. Zo beschermt het de stroomvoorziening van je huis en helpt het om een dure verzwaring van de elektriciteitsaansluiting te voorkomen. Daarnaast zorgt het ervoor dat laden zo kostenefficiënt mogelijk gebeurt en kan het jouw zelf-opgewekte energie integreren in het laadproces.

Laten we eerst eens specifieker kijken waarom slim laden zo belangrijk is voor mensen die elektrisch rijden.

Bedien jouw laadpaal op afstand

Dankzij de verbeterde connectiviteit van slimme laadpalen, kunnen jouw smartphone en laadpaal met elkaar communiceren. Met je smartphone kun je vervolgens laadsessies starten en stoppen, inzicht krijgen in het energieverbruik en jouw gedrag in real-time aanpassen.

Een lachende man met bril kijkt naar zijn smartphone om de laadstatus van zijn auto te controleren.

Pas de laadsnelheid aan

Elk huis kan een maximale hoeveelheid stroom van het net halen. Slimme laadpalen kunnen middels dynamic load balancing rekening houden met het beschikbare vermogen door de laadsnelheid erop aan te passen. Dit is vooral handig wanneer je tegelijkertijd andere apparaten gebruikt die veel vermogen vragen, zoals een oven.

Voorkom overbelasting door laden

Vanwege de mogelijkheid om het elektriciteitsverbruik van je huis in real-time nauwkeurig te volgen, kan een slimme laadpaal die is uitgerust met dynamic load balancing de laadsnelheid aanpassen om overbelasting te voorkomen. Als gevolg hiervan voorkomt dynamic load balancing black-outs en overbelasting van de stroomkring.

Een close-up van een residentieel elektrische stroomkring.

Laad jouw elektrische auto op tijdens de daluren

De mogelijkheid om jouw auto op daluren op te laden, stelt je in staat om laadkosten te verlagen. Dit wordt load shifting genoemd.

Het kan zijn dat de netbeheerder op bepaalde tijden meer in rekening brengt dan op andere momenten. Deze perioden worden vaak piek- en daluren genoemd. Afhankelijk van je woonplaats en energiecontract kunnen de specifieke tijdstippen van piek- en daluren verschillen. Piek verwijst naar de momenten dat het energieverbruik het hoogst is: van maandag tot en met vrijdag, van 10.00 tot 14.00 uur en van 18.00 tot 22.00 uur. Vaak betaal je tijdens de daluren minder voor je elektriciteitsverbruik dan tijdens de piekuren.

Met de functie voor load shifting, kun je laadtijden instellen om te profiteren van daluren. Je kunt je auto gewoon aansluiten, en het laden begint pas wanneer de daluren beginnen. Zo betaal je minder voor dezelfde laadbeurt.

Laad jouw accu op met zonne-energie

Zonnepanelen zijn de afgelopen 10 jaar steeds populairder geworden bij huishoudens. Deze trend zal zich alleen maar voortzetten. Naarmate de prijs van gas en elektriciteit stijgt, wordt het steeds aantrekkelijker om zelf energie op te wekken. Op deze manier bescherm je jezelf tegen de fluctuerende energieprijzen.

Zelf opgewekte energie kan ook gebruikt worden om elektrische auto’s te laden. Met de juiste laadfunctie en laadpaal wordt de opgewekte energie niet langer teruggeleverd aan het net, maar in plaats daarvan gebruikt om jouw auto te laden. Zo kun je aanzienlijk besparen op laadkosten.

Het is vaak niet mogelijk om een accu binnen een dag volledig te laden met zonne-energie. Maar het beschikbare vermogen volstaat doorgaans wel voor dagelijks woon-werkverkeer. Daarnaast kan de opgewekte energie als extra stroombron fungeren tijdens de piekuren. De technische term voor dat laatste is peak shaving.

Een dak van een huis uitgerust met zonnepanelen op een zonnige dag.

Vermijd een verzwaarde netaansluiting

Met een laadpaal van de eerste generatie zal de installateur je waarschijnlijk aanraden om de meterkast van het huis te upgraden. In de meeste gevallen kan een meterkast het hogere energieverbruik van een laadpaal namelijk niet aan. Dit kan leiden tot overbelasting van de stroomkring, of andere problemen.

Met een slimme laadpaal is de kans kleiner dat je een verzwaarde netaansluiting nodig hebt. Omdat de slimme laadfunctie ‘dynamic load balancing’ het beschikbare vermogen automatisch verdeeld tussen de laadpaal en andere huishoudelijke apparaten, is de kans een stuk groter jouw huidige netaansluiting volstaat, wat aanzienlijke kosten bespaart.

Optimaliseer je laadproces

Slim laden kan ook helpen om het laadproces te optimaliseren. Vanaf het moment dat je elektrische auto wordt aangesloten tot het moment dat je weer wegrijdt, houdt een slimme laadpaal het elektriciteitsverbruik in de gaten. Met deze informatie kan je het laadproces optimaliseren en aan jouw behoeften aanpassen.

Een rekenmachine liggend naast een gloeilamp op een houten tafel.

Bespaar geld met slim laden

Een slimme laadpaal kan geld besparen. Hoe en hoeveel je precies bespaart is van verschillende factoren afhankelijk. Zowel het type laadpaal en elektrische auto als de specifieke laadfunctie spelen een rol. Zo maakt dynamic load balancing een dure verzwaring van de netaansluiting vaak overbodig. Door te laden met zonne-energie, kun je gratis energie gebruiken om te laden. Ook kun je jouw slimme laadpaal zo instellen, dat je alleen tijdens de goedkopere daluren laadt.

Veel van deze kostenbesparende initiatieven beginnen met kennis over jouw specifieke laadgedrag. Het verkrijgen van dergelijke inzichten is dan ook een essentieel onderdeel van slim laden. Op basis van deze inzichten kun je jouw laadgedrag vervolgens aanpassen om te profiteren van lagere laadkosten.

Een dame glimlacht terwijl ze haar financiën op haar smartphone ziet.

Slimme laadtechnologieën

Slim laden is een overkoepelende term die verwijst naar een aantal verschillende functies. De verbeterde connectiviteit zorgt voor een golf van innovatie in slimme laadtechnologie, waardoor er momenteel veel nieuwe functies worden ontwikkeld.

3. Dynamic load balancing

Dynamic load balancing uitgelegd

Elke woning heeft een maximale hoeveelheid energie die ze uit het elektriciteitsnet kan halen. En net als een oven, wasmachine of vaatwasser, verbruikt een laadpaal veel stroom. Als jouw huishoudelijke apparaten samen meer stroom verbruiken dan de meterkast aankan, springt de zekering door. Dynamic load balancing helpt dit te voorkomen.

De elektrische torens staan zij aan zij afgebeeld tijdens zonsondergang.

Hoe werkt dynamic load balancing?

Om beter te begrijpen waarom dynamic load balancing zo'n belangrijke ontwikkeling is, vertellen we je eerst wat er precies gebeurt als een stroomkring overbelast raakt.

Kan het laden van jouw elektrische auto de stroomkring overbelasten?

Wanneer je meer elektriciteit gebruikt dan jouw huis veilig van het net kan halen, raakt de stroomkring overbelast. Zodra je deze limiet overschrijdt, schakelt de stroomonderbreker automatisch uit en wordt ook de stroomtoevoer vanuit het net uitgeschakeld. Ook bij het laden van een elektrische auto is het mogelijk om de stroomkring te overbelasten, zeker als je huis al veel stroom van het net haalt. Overbelasting kan schade veroorzaken aan zowel de stroomkring, de aansluitingen en de bedrading. Daarnaast is het brandgevaarlijk.

Een kapotte zekering.

Hoe beschermt dynamic load balancing jouw huis?

Dynamic load balancing voorkomt overbelasting door een veilig maximum in te stellen en ervoor te zorgen dat het totale verbruik van alle huishoudelijke elektronica, inclusief laadpaal, onder deze grens blijft. In de praktijk komt het erop neer dat jouw slimme laadpaal continu controleert wat de beschikbare capaciteit is, waarna het vermogen van jouw elektronica hier vervolgens automatisch op aangepast wordt.

Dynamic load balancing in de praktijk

Een voorbeeld. Je wilt je elektrische auto gaan laden, maar op datzelfde moment staan ook de wasmachine, elektrische kachel en droger aan. Het is goed mogelijk dat het gevraagde vermogen het maximum overschrijdt. Met dynamic load balancing merkt de laadpaal deze overmatigheid direct op. Het zal het laadvermogen beperken, zodat er genoeg capaciteit overblijft voor de andere apparaten. Zodra de totale energievraag weer daalt - zeg dat de droger of wasmachine klaar is - verhoogt de laadpaal diens vermogen weer en begint sneller te laden.

Dynamic load balancing is vooral noodzakelijk wanneer je meerdere elektrische auto’s tegelijk wil laden, of als je andere apparaten hebt die veel elektriciteit verbruiken, zoals een oven of een vaatwasser.

4. Vehicle-to-home (V2H) en vehicle-to-grid (V2G)

V2H en V2G

De accu in een elektrische auto kan veel energie opslaan. Vaak kunnen elektrische auto’s meer stroom in hun accu opslaan dan het gemiddelde huis op een dag zou gebruiken. De gemiddelde capaciteit van een accu is ongeveer 40 kWh - en sommige hebben zelfs een capaciteit van 80-100 kWh - terwijl een huishouden van vier personen in Nederland ongeveer 11 kWh per dag gebruikt.

Tegelijkertijd worden auto’s slechts vier procent van de tijd gebruikt. Het grootste deel van de dag staat een elektrische auto ongebruikt geparkeerd op een oprit of parkeerplaats.

Maar, wat nou als we een elektrische auto niet alleen als vervoermiddel zien, maar ook als een slimme manier om (hernieuwbare) energie op te slaan?

Dit is waar bidirectioneel laden om de hoek komt kijken. Met vehicle-to-home (V2H) gebruik je de opgeslagen energie in de auto om je huis van stroom te voorzien. Op die manier vervult de accu een waardevolle rol tijdens de 96 procent van de tijd dat de auto stilstaat: als een persoonlijk energieopslagsysteem voor thuis.

Wat is het voordeel van V2H?

Met vehicle-to-home wordt de opgeslagen energie uit de accu van jouw elektrische auto, gebruikt om het huis van stroom te voorzien. Wanneer stroom in de piekuren duurder is, worden jouw huishoudelijke apparaten rechtstreeks van stroom voorzien via de auto-accu. Na de piekperiode, wanneer de energie uit het net weer goedkoper is, laadt de auto weer op. Zo kan V2H je beschermen tegen fluctuerende elektriciteitsprijzen.

V2H is nog voordeliger wanneer je huis zonnepanelen heeft. Je elektrische auto kan dan rechtstreeks worden opgeladen met zonne-energie en deze energie 's nachts gebruiken. Hierdoor gebruik je nog minder energie van het net, en wordt je steeds minder afhankelijk van niet-duurzame energiebronnen

Ten slotte kan V2H ook voordelig zijn voor netbeheerders. Onze huizen verbruiken meer stroom dan ooit tevoren. Naarmate onze energievraag blijft groeien, worden elektriciteitsnetten vatbaarder voor overbelasting. V2H helpt netbeheerders door de belasting van het net tijdens piekuren te verlichten.

Een auto wordt buiten het huis geparkeerd terwijl hij wordt aangesloten en opgeladen aan het EVBox Elvi dat op de muur van het huis is geplaatst.

Wat is vehicle-to-grid (V2G)?

Met vehicle-to-grid kun je de elektriciteit uit de accu van een elektrische auto terugleveren aan het net, in ruil voor een vergoeding of verlaging van de energierekening. In Nederland wordt de hoeveelheid teruggeleverde energie verrekend met je verbruik. V2G is vaak handig voor netbeheerders wanneer de elektriciteitsvraag bijzonder hoog is en ze moeite hebben om aan de energievraag te voldoen. Door de accu van jouw elektrische auto te gebruiken om het energienet te ondersteunen wanneer de vraag groot is, kan deze belasting merkbaar worden verminderd. Je kunt met V2G dus zelf profiteren, en tegelijkertijd het elektriciteitsnet als geheel beschermen.

Zijn V2G en V2H overal verkrijgbaar?

Zowel V2G als V2H hebben veel potentieel. Ze kunnen onze energierekening verlagen en zowel onze huis als het elektriciteitsnet veiliger te maken. Op dit moment zijn deze technologieën helaas nog niet algemeen beschikbaar. Ook zijn de huidige elektrische auto’s vaak nog niet geschikt voor adaptatie.

Maar in de komende jaren zullen deze technologieën steeds vaker worden toegepast.

Een man laadt zijn elektrische auto op buiten zijn huis op een zonnige middag.

5. Integratie van zonnepanelen

Laden met zonne-energie

De volgende keer dat je een wandeling door je buurt maakt, kijk dan omhoog. De kans is groot dat je op in ieder geval een paar daken zonnepanelen ziet. Tot voor kort waren er maar weinig mensen met zonnepanelen, maar tegenwoordig is het een vertrouwd onderdeel van het straatbeeld. Tegenwoordig kunnen zonnepanelen steeds effectiever worden geïntegreerd in het laadproces.

Wat is het voordeel van het laden met zonne-energie?

In deze onrustige tijden klinkt zelf opgewekte, duurzame energie aantrekkelijk voor veel mensen met een elektrische auto. Want, door je elektrische auto op te laden met zonne-energie, kun je je afhankelijkheid van het elektriciteitsnet verminderen, duurzamer laden en je transportkosten verlagen.

Een huis met zonnepanelen op het dak.

Zijn zonnepanelen in staat om elektrische auto's op te laden?

De meeste huishoudens met zonnepanelen, produceren per dag onvoldoende stroom om een auto volledig op te kunnen laden. Gemiddeld wekken huishoudens namelijk 10 tot 15 kW energie per dag op. Dat is veel minder dan de 60 kWh-accu, die over de hele linie standaard wordt in elektrische auto’s.

Maar daar staat tegenover dat elektrische auto’s tijdens de meeste dagelijkse ritten slechts een fractie van het opgeslagen vermogen gebruiken. Om deze vraag preciezer te kunnen beantwoorden, vergelijken we het gemiddelde woon-werkverkeer, de gemiddelde elektrische auto en de gemiddelde stroomproductie van een huishouden met elkaar.

Wanneer je 40 km per dag rijdt met een gemiddelde elektrische auto die 0,20 kWh per km verbruikt, dan zou je ongeveer 8 kW per dag nodig hebben om je dagelijkse ritten te kunnen maken. Dit ligt ruim binnen de gemiddelde productie van een zonnepaneleninstallatie voor thuis.

Dus, het is over het algemeen zeker mogelijk om een elektrische auto met zonne-energie op te laden.

Hoe kan slim laden het laden via zonne-energie optimaliseren?

Hoewel je geen slimme laadpaal nodig hebt om je auto op te laden met je zonnepanelen, helpt het wel om dit laadproces te optimaliseren.

  • Omdat zonnepanelen alleen overdag energie produceren, helpt slim laden jou om een geschikt laadschema's in te stellen.

  • Je kan een slimme laadpaal aansluiten op een energiebeheersysteem in huis om de stroom effectief en efficiënt te verdelen. Zo kun je ervoor kiezen om een ​​grotere hoeveelheid zonne-energie aan je auto, of juist aan het huis te besteden.

  • Als je meer dan één elektrische auto hebt, kun je bovendien prioriteit geven aan het laden van de ene auto in plaats van de andere, zodat deze de volgende ochtend volledig opgeladen en klaar voor vertrek is.

Een vrouw sluit de lader aan in haar elektrische auto.

Dus, hoewel het hebben van een slimme laadpaal niet vereist is om met zonne-energie op te laden, kan het je wel enorm helpen om te bepalen wanneer en hoeveel van deze elektriciteit voor de laadsessie wordt gebruikt.

Bovendien kan het bijzonder voordelig zijn om zonnepanelen te combineren met de slimme laadfunctie ‘V2H’. Hiermee slaat de accu van je elektrische auto overtollige zonne-energie op voor later gebruik. Met deze energie kun je het huis overdag van stroom voorzien. ‘s Nachts, wanneer elektriciteit goedkoop is, wordt de auto weer opgeladen.

6. Load shifting en peak shaving

Load shifting en peak shaving

De termen ‘load shifting’ en ‘peak shaving’ zijn bekende termen uit de energiesector. Ze worden daar al lang voor de opkomst van elektrisch rijden gebruikt. Wanneer je informatie opzoekt over deze begrippen, kom je waarschijnlijk terecht op een pagina over het beheer van industriële processen. Dit is niet precies de informatie waarnaar je op zoek was, waarschijnlijk.

Daarom bespreken wij deze termen vanuit een meer herkenbaar gezichtspunt: het laden van jouw elektrische auto.

Wat is load shifting?

Wanneer we de term ‘load shifting’ vertalen, leren we meer over de betekenis ervan. In het Nederlands betekent het namelijk ‘belasting verschuiven’, en dat is precies wat deze slimme laadfunctie doet.

Ter verduidelijking: het elektriciteitsverbruik wordt in de energiesector vaak 'belasting' genoemd. En hoe meer verbruik, hoe meer belasting.

Een huis is in het midden verdeeld in dag en nacht.

Bij ‘load shifting’ verplaats je de energiebelasting naar een ander tijdstip van de dag. Concreet betekent dit dat je apparatuur uitschakelt wanneer de energievraag hoog is en weer inschakelt als deze vraag, en dus ook de energieprijzen, laag is.

Je dagelijkse energieverbruik verandert dus niet, maar de tijden waarop je elektriciteit gebruikt wel. Omdat je er met deze slimme laadfunctie voor kiest om jouw energie-intensieve laadsessie alleen tijdens de goedkopere daluren te starten, kun je geld besparen.

Wat is peak shaving?

Waar load shifting ervoor zorgt dat de energiebelasting verschoven wordt naar meer optimale tijden, helpt peak shaving om piekuren volledig te vermijden.

Peak shaving heeft twee manieren om de belasting van het elektriciteitsnet te verminderen. Zo kan het apparatuur uitschakelen met een hoog energieverbruik op momenten dat de piek het hoogst is, of het voegt een extra, lokale energiebron toe, die de grote vraag naar elektriciteit kan compenseren. Deze laatste optie is interessant met betrekking tot slim laden.

In de energiesector voegt een productiebedrijf een dieselgenerator toe om tijdens piekuren extra energie op te wekken. Maar hoe ziet dit eruit bij slim laden?

Welnu, een toenemend aantal huizen heeft zonnepanelen op het dak en sommige hebben zelfs een externe accu om de hernieuwbare energie op te slaan die ze gedurende de dag hebben opgewekt. Wanneer je een slimme laadpaal aanschaft die toegang heeft tot deze opgeslagen energie, kun je daar een beroep op doen wanneer de energieprijzen in de piekuren hoog zijn. Zo voeg je dus een lokale energiebron toe die de piek in energievraag kan compenseren.

Een grafiek dat peak shaving weergeeft.

Op dit moment is peak shaving nog een toekomstdroom. Maar in combinatie met V2H kan peak shaving binnenkort heel gewoon worden voor huishoudens. V2H zorgt er namelijk voor dat jouw elektrische auto als lokale opslag functioneert, zodat je het huis tijdens piekuren van goedkope stroom kunt voorzien.

Load shifting vs. peak shaving

Laten we het verschil tussen deze twee technieken nog even kort samenvatten.

Load shifting verschuift het energieverbruik naar efficiëntere tijdvakken (waardoor je energierekening mogelijk wordt verlaagd). Dit verandert niets aan de totale hoeveelheid verbruikte energie.

Met peak shaving kun je de pieken in de vraag opvangen door een extra energiebron toe te voegen. Dit heeft dus wel invloed op de hoeveelheid energie die je van het net gebruikt.

7. Regelgeving voor slimme laadpalen

Overheidsvoorschriften

Terwijl laadtechnologieën zich blijven ontwikkelen, werken regeringen over de hele wereld aan het standaardiseren van regelgeving, zodat consumenten en het elektriciteitsnet worden beschermd. Gezien de kansen die slimme laadpalen kunnen bieden en de toegenomen belasting van het elektriciteitsnet, is juiste regelgeving heel belangrijk. Regelgeving kan slim laden immers stimuleren, maar ook juist ontmoedigen.

Laten we in meer detail kijken naar drie van de belangrijkste regio's waar momenteel regelgeving wordt ontwikkeld: het Verenigd Koninkrijk, de Europese Unie en de Verenigde Staten.

Het Verenigd Koninkrijk

Een kaart van het Verenigd Koninkrijk.

Het VK stelde als eerste een concreet pakket maatregelen voor slim laden op. Als gevolg daarvan loopt het VK voorop op het gebied van regelgeving rond dit thema. Volgens dit pakket aan voorschriften, die voor het eerst werd ingevoerd in juni 2022, moeten alle laadpalen die in Engeland, Wales en Schotland worden verkocht bepaalde slimme functionaliteiten ondersteunen en aan een aantal minimumeisen voldoen.

In deze gids bespreken we uitsluitend de eisen die betrekking hebben op connectiviteit, laden buiten de piekuren en gefaseerde oplaadtijden. Meer informatie over het volledige pakket vind je op de website van de Britse overheid.

Connectiviteit

Centraal staat de eis dat alle laadpalen voor elektrische auto’s het elektriciteitsverbruik makkelijk moeten kunnen controleren. Door een geïntegreerde gegevensverbinding die aan een smartphone-app is gelinkt, krijgt de gebruiker uitgebreide informatie over de laadpaal en kan het laadsessies op afstand beheren. Deze verbeterde connectiviteit is ook gunstig voor de fabrikant omdat hij zo problemen op afstand kan opmerken en oplossen.

Laden buiten piekuren

Naarmate meer woningen laadpalen installeren om thuis op te laden, zal het elektriciteitsverbruik stijgen. Om pieken in de elektriciteitsvraag tegen te gaan, moeten laadpalen standaard zijn ingesteld om alleen buiten de piekuren op te laden. Deze maatregel is bedoeld om de stabiliteit van het net te vergroten, zodat energieleveranciers pieken in de vraag kunnen afvlakken en stroomuitval kunnen voorkomen.

Geleidelijke laadtijden

Stel je voor: om 22.00 uur beginnen miljoenen elektrische auto’s tegelijkertijd op te laden. De vraag bij het elektriciteitsnet bereikt dan een hoge piek.

Om overbelasting van het net te voorkomen moeten alle laadpalen in het VK zijn uitgerust met een functie die het laden tot 30 minuten kan uitstellen. Op deze manier kunnen elektrische auto’s geleidelijk beginnen met laden, waardoor de toename van de vraag over een langere periode wordt afgevlakt en dus beter beheersbaar wordt. Bestuurders houden wel de controle: ze kunnen de vertraging handmatig overschrijven als ze gelijk willen laden.

De Europese Unie

Een kaart van het Europese Unie.

Ook de EU probeert slim laden te reguleren en introduceerde de Alternative Fuel Infrastructure Regulation (afgekort in AFIR) en de Renewable Energy Directive III.

Alternative Fuel Infrastructure Regulation (AFIR)

In deze EU-verordening staat dat alle nieuwe openbaar toegankelijke laadpalen in Europa connectiviteit moeten hebben en in staat moeten zijn om slim te laden.

Net als het VK maakt de EU zich ook zorgen over de stabiliteit van het net. Als zodanig stelt de AFIR ook dat laadpalen in staat moeten zijn om vehicle-to-grid-technologie te installeren. Laadpalen krijgen hiermee de mogelijkheid om de elektriciteit uit de accu van een elektrische auto tijdens piekuren terug te leveren aan het net.

Renewable Energy Directive III

Naast de voorgestelde AFIR heeft de EU ook regelgeving geïntroduceerd die zich richt op de consument. De Renewable Energy Directive III vereist dat alle particuliere laadinfrastructuur slim laden ondersteunt, waardoor bestuurders hun laadsessies kunnen optimaliseren.

De Verenigde Staten

Een kaart van de Verenigde Staten.

Net als in Europa en het Verenigd Koninkrijk, zijn ook de Verenigde Staten bezig met het implementeren van regelgeving die elektrisch rijden stimuleert. Met het National Electric Vehicle Infrastructure (NEVI) Formula Program kunnen staten een efficiënte laadinfrastructuur opzetten en een onderling verbonden netwerk tot stand brengen om de verzameling, toegang en betrouwbaarheid van gegevens te vergemakkelijken.

Hoewel het programma niet specifiek gericht is op slim laden, worden de gewenste resultaten in het programma mogelijk gemaakt door slimme laadtechnologieën. Het programma heeft als doel om de infrastructuur rondom elektrische auto’s te standaardiseren en een efficiënte en consistente ervaring voor bestuurders te creëren.

Daarnaast zal er geld beschikbaar komen voor staten om laadpalen te installeren op belangrijke knooppunten. Deze voorschriften zijn specifiek ontworpen om het laden van elektrische auto’s gebruiksvriendelijker, toegankelijker en betrouwbaarder te maken in de Verenigde Staten.

De toekomst van slim laden

Slimme laadpalen zijn een cruciaal onderdeel van de infrastructuur van elektrische auto’s en de revolutie van elektrisch rijden. Dankzij technologische innovatie en overheidsregelgeving wordt slim laden de nieuwe norm, waardoor het laden van een elektrische auto efficiënter, zuiniger en duurzamer wordt. En naarmate meer huishoudens overstappen op elektrisch rijden, zorgt slim laden ervoor dat het elektriciteitsnet de toenemende belasting aankan.

Slimme laadpalen zal elektrisch rijden intelligenter, gebruiksvriendelijker en duurzamer maken. Als je overweegt een laadpaal te installeren, heb je misschien meer vragen over slim laden of laadpalen in het algemeen. Bekijk dan hier onze uitgebreide gids.

Wat is slim laden voor thuis en hoe werkt het?

Ontdek wat slim laden precies betekent en hoe de energie bij jou thuis hierdoor zo efficiënt mogelijk wordt benut (en dus jouw energierekening verlaagt).

Lees verder

Slim laden voor thuis: wat is dynamic load balancing

Lees hier wat dynamic load balancing precies is, hoe het werkt en waarom het zo voordelig is voor huiseigenaren met een elektrische auto.

Lees verder

Peak shaving en load shifting uitgelegd

Kom erachter wat peak shaving en load shifting zijn, hoe dit werkt, en welke impact dit heeft op het slim laden van jouw elektrische auto bij jou thuis.

Lees verder